Dostosowanie kształcenia do potrzeb wszystkich uczniów to ogromne wyzwanie dla każdej szkoły. Próbą zrealizowania tego zadania jest edukacja włączająca. Lecz, aby była ona skuteczna, niezbędne jest zrozumienie, czym tak właściwie jest i jak ją wdrożyć, aby pomóc swoim podopiecznym.
Zacznijmy od prostych definicji. Edukacja włączająca (zwana także edukacją inkluzyjną) to podejście edukacyjne, które zakłada, że wszyscy uczniowie, w tym również ci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mają prawo do nauki w zwykłych szkołach – w środowisku, które jest dla nich bezpieczne i wspierające. Jej celem jest to, by każdy uczeń mógł rozwijać swój potencjał i uczestniczyć w życiu szkoły i społeczeństwa.
Edukacja włączająca to sposób organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego, który uwzględnia różnorodność uczniów i zapewnia im odpowiednie wsparcie, aby mogli skutecznie uczestniczyć w nauczaniu i osiągać swoje cele edukacyjne.
Z troski o dobrostan uczniów
W badaniach PISA polscy piętnastolatkowie pod względem poczucia satysfakcji z życia znaleźli się dopiero na 69. miejscu, a pod względem poczucia przynależności do szkoły aż na 73. miejscu. Te alarmujące wyniki świadczą o poważnym kryzysie kondycji psychicznej uczniów i słabej relacji na linii szkoła-uczeń.
Odpowiedzią na te problemy może być edukacja włączająca, która jest częścią projektu Ministerstwa Edukacji Narodowej – Reforma26. To wieloletni program zmian, który zakłada, że szkoła ma być miejscem, które pomaga uczniowi zdobyć solidną wiedzę, poznać siebie, nauczyć się wytrwałości, rozumieć innych, współdziałać i podejmować odpowiedzialne decyzje.
Edukacja włączająca w rzeczywistości szkolnej
Aktualne pozostaje pytanie, kto może i kto powinien prowadzić zajęcia z edukacji włączającej w szkole. Oczywiście idea edukacji inkluzyjnej jest uniwersalna i może ją stosować każdy nauczyciel przedmiotowy. Jednak wśród specjalistów, zajęcia tego typu powinni przeprowadzać pedagodzy, pedagodzy specjalni, psycholodzy, logopedzi, terapeuci pedagogiczni i doradcy zawodowi.
Wsparciem w przeprowadzeniu tego typu zajęć jest program mTalent Edukacja włączająca.
Trzy moduły wsparcia
mTalent Edukacja włączająca to zestaw skutecznych narzędzi dla szkolnego psychologa, pedagoga, pedagoga specjalnego, a także wychowawcy wspomagających organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z założeniami edukacji włączającej. Prowadzący zajęcia może korzystać z ponad 800 interaktywnych ekranów, kart pracy, autorskich pomocy integrujących grupę oraz dokumentacji psychologiczno-pedagogicznych.
Program składa się z 3 modułów:
- Praktyczny – pomyślany jako gotowe inspiracje do bieżącej pracy z dziećmi i młodzieżą; zawiera zestaw kilkuset ekranów interaktywnych podnoszących atrakcyjność organizowanych zajęć, drukowane karty pracy i autorskie pomoce integrujące grupę;
- Psychoedukacyjny – gdzie umieszczono opracowane przez specjalistów tematy dotyczące najważniejszych współczesnych problemów, a także uniwersalnych wyzwań rozwojowych i kompetencji kluczowych (materiały znajdą zastosowanie w pracy z dziećmi i młodzieżą oraz z ich rodzicami; mogą z nich korzystać również nauczyciele podczas godzin wychowawczych i zebrań z rodzicami);
- Dokumentacja psychologiczno-pedagogiczna – w której znajdują się edytowalne i stale aktualizowane pliki z najważniejszych obszarów działań nauczycieli specjalistów.
Program mTalent Edukacja włączająca to materiał dla dwóch grup wiekowych – 7+ oraz 11+. Został on podzielony na tematyczne warsztaty:
Uczniowie młodsi (6-10 lat)
- Integracja inaczej niż zwykle
- Poznajmy się bliżej
- Każdy jest inny, każdy potrzebny
- Zasady, reguły, prawa
- Język emocji
- Spory i konflikty
- Życzliwość
- Błędy, pomyłki, niepowodzenia
Uczniowie starsi (11-14 lat)
- Jak dbać o zdrowie psychiczne?
- Problem hejtu
- Jak radzić sobie z kryzysem?
- Skuteczne sposoby uczenia się
- Neuroróżnorodność
- Skuteczna komunikacja
- Trening twórczości
- Mocne strony – każdy je ma
- Integracja
- Relacje
Technologia wsparciem dla nauczycieli i uczniów
Edukacja włączająca może stanowić pewnego rodzaju wyzwanie dla prowadzących zajęcia, jednak mogą oni skorzystać ze wsparcia nowych technologii, jak na przykład specjalistyczny program mTalent Edukacja włączająca. Śledź stronę www.mTalent.pl, gdzie już niedługo pojawi się bezpłatna wersja demo tego programu!
